ورق استیل فریتی به‌عنوان نمونه‌ای از ورق‌های فولادی شناخته می‌شود که از نظر ساختار، با سایر ورق‌ها تفاوت دارد. این مورد موجب ایجاد ویژگی‌های خاصی در این دسته از محصولات می‌شود. کروم یکی از عناصر مهمی است که در ساختار این محصولات کاربرد دارد و باعث افزایش خاصیت مقاومت ورق استیل فریتی در برابر خوردگی می‌شود. هر چه میزان کروم استفاده شده در ترکیب این محصولات بیشتر باشد، مقاومت آن‌ها افزایش می‌یابد؛ موضوعی که روی قیمت ورق تاثیرگذار است.
ورق استیل فریتی به دسته‌ای از فولادهای ضدزنگ با خاصیت مغناطیسی گفته می‌شود که در ساختار آن مقدار زیادی کروم ، میزان کمی کربن و درصد بسیار اندکی نیکل به کار رفته است. البته در برخی موارد، ممکن است نیکل در ساختار ورق استیل فریتی مورد استفاده قرار نگیرد.
نام این ورق‌ها از روی ساختار کریستالی موجود در آن‌ها گرفته شده که فریت (Ferrite) نام دارد. کریستال فریت تنها مقدار کمی از عنصر کربن را جذب می‌کند. دلیل مقدار کم کربن موجود در ساختار ورق استیل فریتی (حدود 0.2 درصد) همین نکته است. از طرفی، عنصر اصلی تشکیل دهنده خواص این نوع ورق، کروم است. این فلز با درصدهای مختلفی، از 10.5 تا حدود 30 درصد، در ساختار ورق استیل فریتی استفاده می‌شود.
ساختار شیمیایی ورق استیل فریتی موجب شده تا این محصولات از سختی بالایی برخوردار باشند و در برابر خوردگی مقاومت خوبی از خود نشان دهند. همچنین این محصول پس از پولیش به درخشندگی خوبی می‌رسد.
به‌عنوان مثال، یکی از ویژگی‌های این نوع ورق، مقاومت در برابر خوردگی تنشی (SCC) است. منظور از خوردگی تنشی این است که محصول در یک محیط خورنده (مثلا در مجاورت کلراید)، تحت تاثیر تنش‌های کششی قرار می‌گیرد. بنابراین استفاده از ورق استیل فریتی برای چنین شرایطی امکان‌پذیر است.
مورد بعد، قابلیت شکل‌پذیری و فرم‌پذیری این محصول است. معمولا یکی از عناصر مهمی که در ساختار فولاد استفاده می‌شود، کربن است. کربن سختی فولاد را افزایش می‌دهد؛ اما می‌تواند به کاهش فرم‌پذیری آن و افزایش شکنندگی محصول منجر شود. با توجه به میزان اندک کربن به‌کار رفته در ورق استیل فریتی که حدود 0.2 درصد است، می‌توان این محصول را با حداقل ریسک ترک‌خوردگی و شکستن، به فرم و شکل مورد نظر تبدیل کرد.
البته کم بودن مقدار کربن معایبی نیز دارد. به‌عنوان مثال، ورق استیل فریتی را نمی‌توان با عملیات حرارتی سخت کرد. همچنین جوشکاری این نوع ورق، شانس ایجاد ترک در محل حرارت را افزایش می‌دهد.
ویژگی بعد، ضریب انبساط حرارتی پایین فولادهای فریتی است. این خاصیت باعث شده تا این محصولات پس از جذب گرما، ابعاد خود را بهتر حفظ کنند و کمتر دچار انبساط شوند. البته این نکته را در نظر داشته باشید که ورق استیل فریتی رسانایی حرارتی بالایی دارد و به سرعت حرارت را از خود عبور می‌دهد.
در آخر، یکی از بهترین ویژگی‌های ورق استیل فریتی، مقاومت در برابر اکسیداسیون است. این ویژگی به علت تشکیل یک لایه اکسید کروم بر سطح فولاد است. البته با افزودن سیلیکون یا آلومینیوم، می‌توان مقاومت این محصول را در برابر اکسیداسیون افزایش داد.
انواع مختلف ورق استیل فریتی براساس ترکیب سازنده، عناصر به‌کار رفته و کاربرد، در 5 گرید تقسیم می‌شوند. 3 گرید اول، ورق‌های استاندارد و 2 گرید بعد، ورق‌های خاص هستند. در ادامه به بررسی دقیق‌تر انواع مختلف ورق استیل فریتی خواهیم پرداخت.
ورق استیل فریتی گرید اول:
این دسته، کمترین مقدار کروم (چیزی حدود 10 تا 14 درصد) را در ترکیب سازنده خود دارند. به‌همین‌دلیل، در برابر خوردگی مقاومت کمتری نسبت به گریدهای دیگر دارند. همچنین پس از مدتی، لایههایی از زنگ‌زدگی روی سطح آن‌ها ایجاد می‌شود. از مهم‌ترین محصولات این گرید می‌توان به گریدهای 409 و 410L اشاره کرد.
ورق استیل فریتی 409 معمولا برای صداگیرهای سیستم اگزوز خودروها استفاده می‌شوند. همچنین از ورق استیل 410L بیشتر در ساخت کانتینرها، اتوبوس‌ها و … استفاده می‌شود.
به‌طورکلی، این ورق‌ها مقاومت خوبی در برابر خوردگی دارند و امکان جوشکاری این محصولات فراهم است. اما در برخی موارد، ممکن است لایه زنگ‌زدگی روی ورق‌های گرید اول شکل بگیرد. البته این نکته را در نظر داشته باشید که کم شدن میزان کروم، قیمت نهایی این محصولات را نیز کاهش می‌دهد.
ورق فریتی گرید دوم:
در ساختار این دسته، حدود 14 تا 18 درصد کروم به کار رفته است. بنابراین محصولات این دسته از مقاومت مناسبی در برابر خوردگی برخوردارند. با توجه به این ویژگی، محصولات گرید دوم از پرکاربرد‌ترین ورق‌های استیل فریتی هستند که در صنایع خودروسازی و لوازم خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرند. گرید 430 از نمونه‌های معروف این دسته محسوب می‌شود.
ورق استیل فریتی گرید سوم:
در ترکیب سازنده این دسته، همانند دسته قبل، 14 تا 18 درصد کروم استفاده شده است. تفاوت این دو دسته، عناصر و تثبیت کننده‌هایی مثل تیتانیوم و … هستند که به ترکیب اصلی اضافه می‌شود و ورق استیل فریتی گرید سوم را ایجاد می‌کند. این ویژگی موجب افزایش طول عمر این محصولات شده است.
نمونه‌هایی از محصولات گرید سوم، 441، 439 و 430TI هستند که از قابلیت جوشکاری و شکل‌دهی بالایی برخوردارند. از این محصولات برای تولید سینک‌ها، لوله‌های مبدل حرارتی، سیستم اگزوز خودروها و صنعت تولید لوازم خانگی استفاده می‌شود.
ورق فریتی گرید چهارم:
ورق‌های فریتی گرید چهارم دارای 0.5 درصد مولیبدن در ترکیب اصلی خود هستند که موجب افزایش مقاومت محصولات این دسته در برابر خوردگی می‌شود. این قابلیت باعث شده تا چنین محصولاتی، در کالاهایی که با رطوبت بالا سر و کار دارند، استفاده شوند. 444، 434، و 436 نمونه‌هایی از ورق استیل فریتی هستند.
از این محصولات در تولید مخازن آب داغ، آبگرمکن‌های خورشیدی، ظروف حرارت‌دهی الکتریکی (کتری برقی و مایکروویو نمونه‌هایی از این محصولات هستند)، تزئینات اتومبیل، پانل‌های مورد استفاده در خارج از ساختمان و … استفاده می‌شود.
ورق استیل فریتی گرید پنجم:
محصولات گرید پنجم با داشتن 18 تا 30 درصد کروم، بیشترین مقدار کروم را در بین انواع ورق استیل فریتی دارند. این ویژگی در کنار داشتن مولیبدن بیشتر، موجب شده تا این محصولات بالاترین مقاومت را در برابر خوردگی و اکسیداسیون داشته باشند. 445، 446 و 447 نمونه‌ای از محصولات گرید پنجم هستند.
در مجموع انواع مختلفی از ورق‌های فولادی توسط تولیدکنندگان مختلف تولید می‌شود که به‌عنوان ماده اولیه در سایر صنایع استفاده می‌شوند. نمونه‌ای از این ورق‌ها، ورق استیل فریتی است. در ساختار این نوع ورق، درصد بیشتری کروم و مقدار کمتری کربن به کار میرود. این موارد باعث شده تا این محصولات مقاومت خوبی در برابر خوردگی و اکسیداسیون داشته باشند. با توجه به اینکه این ورق‌ها در 5 گرید مختلف تولید می‌شوند، ممکن است در زمان خرید، سوالاتی برای شما به وجود بیاید. شما می‌توانید برای دریافت پاسخ پرسش‌های خود، با کارشناسان ما در اصفهان آهن در تماس باشید.
