آیا تابهحال به این فکر کردهاید که قیمت فولاد، میلگرد و دیگر مقاطع آهنی چگونه تعیین میشود؟ اگر تاکنون به این مسئله بهصورت جدی فکر کرده باشید، متوجه خواهید شد که این فرایند چقدر پیچیده است.
از محاسبۀ هزینۀ مواد خام و حملونقل گرفته تا تجزیهوتحلیل میزان عرضه و تقاضا و روند صنعت آهن در جهان. همۀ موارد گفت شده، معیاری برای اندازهگیری قیمتهای فعلی و آتی در بازار آهن است. در این مقاله از فولاد مهراد میخواهیم عوامل موثر بر قیمت میلگرد را بررسی کنیم با ما همراه باشید.
چه عواملی بر قیمت میلگرد تاثیر میگذارند؟
گفتیم فرایند بررسی قیمت میلگرد در بازار آهن، پیچیده است؛ اما در ادامه 12 مورد از عوامل تاثیرگذار بر قیمت میلگرد را بررسی خواهیم کرد. به کمک این عوامل میتوان دید بهتری نسبت به بازار میلگرد داشت.
برویم سراغ آشنایی بیشتر با عواملی که بر قیمت میلگرد تاثیر منفی یا مثبت دارند:
1. هزینه مواد اولیه:
برای تولید میلگردهای فولادی، مواد اولیۀ مختلفی لازم است. دو ماده اولیۀ ضروری که در تولید میلگرد و انواع مقاطع آهنی استفاده میشود، ضایعات فلزی و سنگ آهن است. نوسان قیمت میلگردهای فولادی با افزایش و کاهش قیمت مواد اولیه رابطه مستقیم دارد.
دلایل متعددی برای نوسانات و تغییر قیمت مواد اولیه وجود دارد که از مهمترین دلایل میتوان به عرضه و تقاضا، در دسترس بودن یا نبودن مواد اولیه در بازار و کنترل بازار توسط تولیدکنندگان اشاره کرد.
این را هم به یاد داشته باشید که هزینۀ نیروی کار و هزینۀ کارهای اجرایی در کارخانههای تولیدِ فولاد، از جمله عوامل موثر بر قیمت میلگرد است.
از موضوع تأثیر مواداولیه دور نشویم؛ از آنجا که سنگ آهن از مواد اصلی ترکیبات فولاد است، هزینۀ آن مستقیماً بر قیمت فولاد تأثیر میگذارد. نوسانات فصلی و عملیات معدنی هر دو به تغییر قیمت سنگ آهن کمک میکنند.
2. تقاضا و عرضه در بازار آهن:
یکی از عوامل مهمی که در تعیین قیمت میلگرد فولادی تأثیر میگذارد و در بازار آهن نقش پررنگی دارد، میزان عرضه و تقاضا برای انواع مقاطع فولادی است.
اگر عرضه کمتر و تقاضا بیشتر باشد، قیمت میلگرد بیشتر خواهد بود. به همین ترتیب، با افزایش عرضه و کمتر شدن تقاضا، قیمت فولاد کاهش مییابد؛ بنابراین میتوان گفت تولیدکنندگان فولاد، قیمت میلگرد را با توجه به تقاضا و عرضه مقاطع تعیین میکنند.
3. هزینۀ حمل و نقل:
قیمت فولاد و میلگرد باتوجه به نحوۀ حمل و نقل و مسافت ارسال، تغییر میکند. برخی از روشهای حمل و نقل نسبت به دیگر روشها، هزینۀ کمتری دارند. زمان حمل و نقل برای ارسال ایمن نیز باید در محاسبه هزینه کل در نظر گرفته شود. تمامی این موارد در ارسال میلگرد از مبدأ به محل تخلیه تأثیرگذار است.
خریداران و مصرفکنندگان میلگرد برای اینکه هزینۀ خرید خود را کاهش دهند، ترجیح میدهند بهطور مستقیم از کارخانه میلگرد ثبت سفارش کنند. این کار تا حدودی هزینهها را کاهش میدهد؛ اما خرید میلگرد از کارخانه شرایط و انواعی دارد.
برای آشنایی بیشتر با انواع میلگرد، پیشنهاد میکنیم دانشنامۀ زیر را مطالعه کنید:
#حتما بخوانید پیشنهاد کارشناس فولاد مهراد: موارد مصرف انواع میلگرد
4. بازه زمانی در سال
قیمت کالاهای مختلف در فصول مختلف سال متفاوت است. شرایط آبوهوایی، تعطیلات و فصلهای مختلف بر قیمت تمام شده تأثیر میگذارد.
بهعنوان مثال، تولید فولاد ممکن است در طول زمستان کاهش یابد و هزینۀ آن بیشتر شود یا در مقابل، تقاضا در فصل زمستان بهدلیل کمتر شدن حجم ساختوسازها کمتر میشود که این خود دلیلی بر کاهش قیمت میلگرد در فصول سرد سال است. بازههای زمانی مختلف در سال از عوامل موثر در قیمت میلگرد است.
5. تغییر در صنایع مختلف دیگر
شرایط بازار آهن و حالوهوای موجود در صنعت فولاد ممکن است موجب تغییر در شرایط شود. تغییر شرایط و عوض شدن جو حاکم، مستقیماً روی قیمت میلگرد تأثیر دارد؛ همچنین علاوه بر تغییر شرایط در صنعت فولاد، تغییرات ایجاد شده در صنایع دیگر نیز روی قیمت آهنآلات تأثیرگذار هستند.
مثلاً اگر صنعت خودرو رشد کند، عرضۀ فولاد به کارخانجات تولید خودرو بیشتر خواهد شد و بهدنبال آن تولید فولاد نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
این تغییر بهوجود آمده ممکن است قیمت فولاد و آهن را بیشتر کند و همراه با افزایش آن، قیمت میلگرد نیز بیشتر شود.
7 عامل دیگر موثر بر قیمت میلگرد
برخی از عوامل موثر بر قیمت میلگرد هم وجود دارد که کاملاً بدیهی هستند و در هر تحلیل و بررسی در نظر گرفته میشوند. این عوامل شامل موارد زیر است:
- تغییر و نوسان قیمت ارز و دلار؛
- سیاستها و شرایط حاکم بر وضعیت داخلی کشور؛
- تورم جهانی و قیمت آهن در بازارهای جهانی؛
- شرایط جوی و آبوهوایی؛
- تصمیمات اقتصادی-سیاسی؛
- حجم واردات و صادرات؛
- سایز و نوع میلگرد نیز بر قیمت آن تأثیرگذار است.
بهعنوان مثال نگاهی به تابستان سال قبل (تابستان 1400) بیندازیم و بررسی کنیم. با گرمتر شدن هوا و افزایش نیروی برق در بیشتر استانهای ایران، کشور با بحران بیبرقی روبرو شده بود. بهطوری که مسئولین چاره را در قطع کردن دورهای برق دانستند (هرچند از لحاظ اقتصادی درست نبود و مشکلات متعددی بهوجود آورد). بهدنبال این راهکار، برق بسیاری از کارخانجات و تولیدکنندگان محدود شد و کارخانهها در بازۀ مشخصی از روز برق داشتند.
تولیدکنندگان فولاد نیز یکی از قربانیان قطعی برق بودند. بیبرقی به خاموش شدن دستگاهها و کاهش تولید منجر شد. بهاین ترتیب قیمت میلگرد افزایش یافت؛ بنابراین میتوان گفت تغییرات جوی هم از جمله عوامل موثر بر قیمت میلگرد است.
تأثیر افزاش قیمت آهن بر میلگرد
بعد از موارد گفته شده وقت آن رسیده که تأثیر قیمت آهن بر میلگرد را بررسی کنیم. اگر بهطور کلی بررسی کنیم، افزایش قیمت آهن روی مقاطع فولادی تأثیر مستقیم خواهد داشت. یعنی با افزایش نرخ آهن، طبیعتاً میلگرد تولید شده از همان آهن نیز با افزایش قیمت روبرو خواهد شد.
اما باز هم نمیتوان بهطور قطعی افزایش قیمت آهن را دلیلی بر افزایش قیمت میلگرد دانست. بهعنوان مثال در فصل تابستان سال 1401 با اینکه قیمت جهانی آهن رو به افزایش بود؛ اما قیمت میلگرد در ایران در کانال کاهشی قرار داشت. در واقع میتوان گفت قیمت آهن هیچ تأثیری روی افزایش مقاطع فولادی نداشت.
ازاینرو میتوان گفت رفتار بازار آهن غیر قابل پیشبینی است و میتواند برخلاف انتظار عمل کند. هر کدام از موارد گفته شده روی قیمتهای بازار دخالت دارند؛ اما تعیینکننده اصلی نیستند.
قیمت آهنآلات در بازارهای جهانی هم از فاکتورهای تعیینکننده قیمت مقاطع در بازار داخل کشور است؛ همچنین قیمت جهانی روی نرخ مقاطع صادراتی نیز تأثیرگذار است.
بهعنوان مثال با شیوع ویروس کرونا و همهگیر شدن آن در کشور چین، بازار صادرات مختل شد؛ چراکه کشور چین یکی از بزرگترین واردکنندههای مواداولیه مثل سنگ آهن و صادرکنندۀ مقاطع فولادی است. چین نقش مهمی در صنعت فولاد جهان دارد و تغییر بازارهای جهانی روی اقتصاد فولاد چین تأثیر بیشتری دارد.
و در آخر:
اگر یک اقتصاددان، تحلیلگر بازار یا دلال و واسط نباشید، احتمالاً چندان نگران نظارت بر قیمتهای بازار آهن با دامنه وسیعتر نیستید. بهعبارت دیگر، در حالی که یک اقتصاددان ممکن است در حال مطالعۀ نوسانات قیمت جهانی سنگ آهن باشد، یک خریدار میلگرد بیشتر نگران قیمتگذاری بازار روی انواع مقاطع فولادی باشد.
بهعنوان یک خریدار و مصرفکننده در بازار آهن به یاد داشته باشید عوامل مؤثر بر قیمت میلگرد زیاد است. مثلاً قیمت آرد ممکن است بر قیمت نان تأثیر داشته باشد؛ ولی قیمت نهایی را تنها تغییر قیمت آرد تعیین نمیکند. همین امر در مورد مقاطع فولادی نیز صدق میکند. عوامل زیادی مثل نیروی کار، انرژی، حملونقل و … روی قیمت میلگرد تأثیرگذار است.