بررسی 12 مورد از اشکالات سازه فلزی
دلیل اینکه اشکالات سازه فلزی بیشتر از دیگر سیستم‌های سازه‌ای است این است که سازه فولادی به تخصص و مهارت در اجرا نیاز دارد و لازم است در اجرای سازه به کمک تیرآهن از افراد ماهر و باتجربه استفاده شود. در ادامه از این دانشنامه فولاد مهراد انواع اشکالات رایج در ساختمان‌های فولادی را بررسی خواهیم کرد.
چون سازه فولادی یکی از بیشترین سیستم‌های سازه‌ای در صنعت عمران و ساختمان ایران است می‌خواهیم اشکالات رایج آن را بررسی کنیم. در ابتدا به سازه فولادی، مزایا و معایب آن می‌پردازیم سپس دوازده مورد از اشکالات سازه را بررسی خواهیم کرد.
سازه‌های فولادی
سازه فولادی یکی از انواع سیستم‌های سازه‌ای متداول در ساخت‌وساز است. این سبک سازه‌ای در صنعت عمران ایران جایگاه مهمی دارد و سازندگان با استفاده از انواع تیرآهن، سازه‌های فولادی را اجرا می‌کنند.
اسکلت فولادی از جمله سازه‌های محبوب بویژه در برخی مناطق می‌باشد. در مناطقی که دسترسی به مقطع تیرآهن آسان‌تر از میلگرد باشد و یا از لحاظ مقاومت و استحکام، سازه فولادی مورد تایید باشد، از این نوع ساختمان استفاده می‌شود.
این نوع سیستم در ساخت سازه‌های مسکونی، صنعتی، پل و برج‌ها به کار برده می‌شود. تمامی سبک‌های سازه‌ای به همراه مزایایی که دارند معایب نیز خواهند داشت. مهندسین با بررسی مزایا و معایب سبک ساخت سازه و سنجش کارآمدی آن تصمیم به اجرا می‌گیرند.
مزایای سازه فلزی
اسکلت فلزی در اجرای انواع سازه‌های کوتاه و بلند مرتبه استفاده می‌شود. استفاده زیاد از آن به دلیل مزایای این سازه است که در زیر به آنها اشاره می‌کنیم. توسعه و بهبود اسکلت فلزی به ا ستفاده بیشتر آن نیز منجر می‌شود.
- وزن اسکلت فلزی نسبت به دیگر سازه کمتر است
- امکان توسعه و بازسازی
- امکان ایجاد معماری پیچیده
- عمر مفید سازه‌ای مناسب
- نسبت استحکام به وزن پایین در این نوع سازه بهینه‌تر است
- امکان اجرا در زمان کمتر
همان‌طور که گفته شد با توجه به مزایایی که این سازه‌ها دارند، معایبی نیز خواهند داشت. ممکن است در برخی پروژه‌ها معایب سازه فلزی تاثیر بیشتری داشته باشند به همین جهت از ساخت آن جلوگیری شود.
معایبی مثل مقاوم نبودن در برابر آتش‌سوزی، عدم مقاومت در برابر ضربه و انفجار، امکان خوردگی اعضای سازه‌ای، عدم مقاومت در دمای بالا و کمانش ممکن است باعث عدم انتخاب سیستم سازه فولادی شود.
اشکالات سازه فلزی
در اجرای سازه فلزی ممکن است اشکالاتی به وجود بیاید که استحکام و مقاومت سازه را به خطر بیاندازد. اشکالات سازه فلزی به دلیل عدم مهارت در اجرا، بی‌توجهی و کم کاری کارگران در هنگام ساخت، عدم نظارت کافی مهندس در حین اجرا، استفاده از مصالح بی‌کیفیت در ساخت سازه نشأت می‌گیرد.
در ساخت سازه فلزی باید از افراد ماهر و متخصص استفاده کرد.
در ادامه متداول‌ترین اشکالات سازه فلزی که در یبیشتر سازه‌ها دیده می‌شود و اصلاح نکردن آنها ممکن است مشکلات جدی به بار بیاورد را همراه با تصاویر آورده‌ایم. شما عزیزان میتوانید بررسی کنید و بنابر تجربه خود اشکالات سازه‌ای جا مانده را در بخش دیدگاه‌ها با ما به اشتراک بگذارید.
متداول‌ترین مشکلات اجرایی سازه فلزی
- ورق بست افقی در اجرای ستون فولادی باید به درستی اجرا شود.
به عنوان مثال در تصویر زیر بست افقی در ابعاد نامناسب به عضو جوشکاری شده است. ضخامت و ابعاد تمام بست‌ها در یک ستون باید با هم یکسان باشد و طبق ضوابط تعیین شود.
- عدم اجرای درست مهاربند و اتصالات آن
همان‌طور که در تصویر مشاهده می‌کنید مهاربند دچار کمانش شده است. اگر اتصالات به درستی اجرا نشوند و یا تیرآهن مناسبی به کار برده نشود در هنگام زلزله مهاربند آسیب خواهد دید. اجرای نادرست مهاربندها از جمله رایج‌ترین اشکالات سازه فلزی است.
- عدم اجرای درست مهاربند و اتصالات آن
همان‌طور که در تصویر مشاهده می‌کنید مهاربند دچار کمانش شده است. اگر اتصالات به درستی اجرا نشوند و یا تیرآهن مناسبی به کار برده نشود در هنگام زلزله مهاربند آسیب خواهد دید. اجرای نادرست مهاربندها از جمله رایج‌ترین اشکالات سازه فلزی است.
- استفاده از تیر لانه زنبوری در قاب خمشی
استفاده از تیر لانه زنبوری در قاب خمشی صحیح نمی‌باشد. این نوع تیرآهن‌ها به دلیل وزن سبکی که دارند در سازه‌های فولادی به کار برده می‌شوند. اما چون در مقابل برش ضعیف هستند نباید در مناطق آسیب‌پذیر به کار برده شوند.
- جوشکاری اعضای فلزی
یکی از عواملی که در استحکام و اجرای سازه فولادی تاثیرگذار است، جوشکاری سازه و کیفیت آن است. به تصویر زیر نگاه کنید.
اگر به محل اتصال تیر و ستون در سمت چپ دقت کنید خواهید دید نشیمن تیر به داخل ستون متصل شده همچنین ورق تقویتی که روی ستون قرار داده شده از قسمت متصل به نشیمن بریده شده است. اجرای هر دو مورد ذکر شده کاملا اشتباه است.
علاوه‌بر این‌ها اگر به جوشکاری ورق سمت راست که روی ستون نصب شده توجه کنید، لوچه جوش دیده می‌شود.
اجرای جوش باکیفیت بسیار با اهمیت بوده و در تقویت سازه تاثیر دارد. این عملیات بایستی توسط افراد ماهر انجام گیرد.
- بولت‌ها باید طول 10 سانتی‌متر داشته باشند. طول رزوه به این دلیل مهم است که به مرور زمان مهره‌ها از داخل بولت بیرون نیایند.
- استفاده از تیرآهن کهنه و زنگ زده
به کار بردن مصالح فولادی زنگ زده، کیفیت و مقاومت ساختمان را پایین می‌آورد و به دنبال آن عمر مفید سازه کاهش پیدا خواهد کرد. استفاده از مصالح بی‌کیفیت یا کم کیفیت مورد تائید نیست اما متاسفانه بسیاری از پیمانکاران به دلیل کم هزینه بودن، مقاطع ارزان و زنگ زده را ترجیح می‌دهند.
- درز انقطاع
براساس آیین نامه 2800 باید در بین ساختمان‌ها درز انقطاع رعایت گردد. اجرای درز انقطاع به این دلیل است که در هنگام زلزله بار سازه‌های مجاور به هم وارد نشود. همان‌طور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید به دلیل شاقول نبودن دیوار مجاور یا ستون، درز انقطاع رعایت نشده است. ناشاقولی ستون و دیگر اعضا از مهم‌ترین اشکالات سازه فلزی است. این موضوع در مبحث 10 مقررات ملی کامل بررسی شده است.
- استفاده از الکترود نامناسب در جوشکاری سازه، اشکالات اجرایی بسیاری به وجود می‌آورد.
- عدم جوشکاری مجدد بین دو قطعه مقطع تیرهای لانه زنبوری.
- اتصال نامناسب تیر راه‌پله به فونداسیون
- قرار نگرفتن بادبند در آکس تیر و ستون
- اتصال نادرست دیوارهای داخلی و خارجی. دیوار در هنگام زلزله جزو آسیب‌پذیرترین قسمت‌ها می‌باشد اگر به شیوه صحیح اجرا نشود ممکن است خسارات زیادی به بار آورد.
و در آخر:
ما در این دانشنامه، اشکالات سازه فلزی را بررسی کردیم و مواردی را که به نظر می‌رسید مهم هستند را با شما به اشتراک گذاشتیم. استفاده از مصالح باکیفیت در اجرای ساختمان از مهم‌ترین مسائل است، برای تهیه مقاطع آهنی باکیفیت میتوانید از طریق مجموعه فولاد توان ساخت مهراد ثبت سفارش کنید و یا در صورت داشتن سوال با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
