ورق سیاه

ورق سیاه چیست؟

ورق سیاه یا همان ورق نورد گرم (Hot Rolled Sheet)، یکی از پرکاربردترین مقاطع فولادی در صنایع است. این محصول طی عملیات نورد گرم با دمای حدود 1000 درجه حرارت دهی شده و از بین غلطک های مناسب عبور داده می شود. که این عملیات باعث مات و کدر شدن سطح ورق می‌گردد، و به همین دلیل به آن “ورق سیاه” گفته می‌شود. ورق سیاه به دو صورت رول و شیت (برش خورده) در ضخامت‌ها و ابعاد مختلف تولید و به بازار عرضه می گردد.

فرآیند تولید ورق سیاه در دماهای بالا موجب استحکام محصول نهایی در برابر فشارهای وارده بر سطح مقطع آن می شود. دمای بالا فرآیند تولید ورق سیاه موجب کاهش زیبایی ظاهری ورق می شود. به همین دلیل، ورق سیاه در مقایسه با ورق‌های نورد سرد ، ورق روغنی و گالوانیزه، کیفیت سطحی پایین‌تری دارد. ورق سیاه با مقاومت بالا و قیمت مناسب در صنایع سبک و سنگین مورد استفاده قرار می گیرد.

این ورق فولادی با خواص مکانیکی مناسب و مقاومت بالا در برابر فشار بعنوان مواد اولیه در صنایع مختلف پتروشیمی، کشاورزی و حتی تولید قطعات خودرو بکار گرفته می شود. به طور کلی، ورق سیاه به عنوان یک محصول پایه در تولید محصولات فولادی متنوع به کار می‌رود.

مراحل تولید ورق سیاه

مراحل تولید ورق سیاه طی عملیات نورد گرم تولید می شود. که شامل موارد زیر است.

ذوب

اولین گام در تولید ورق سیاه، ذوب کردن فولاد در کوره‌های پیشگرم است. در این مرحله فولاد به شکل مایع درآمده و آماده‌سازی برای ریخته‌گری است.

ریخته‌گری

فولاد مذاب در قالب‌های مستطیل شکل ریخته می‌شود. این مرحله باید با دقت انجام شده، تا فولاد به‌درستی شکل گرفته و به شمش تبدیل شود.

پوسته‌زدایی

پس از خنک شدن شمش‌ها، باید آن‌ها را از هرگونه آلودگی و پوسته‌های اضافی تمیز کرد. این کار با استفاده از مواد اسیدی انجام می‌شود.

نورد و آنیل

شمش‌های تمیز شده طی عملیات نورد از میان غلتک‌های بزرگ عبور داده و به تدریج نازک می شود. در برخی مواقع نیاز به فرآیند آنیل‌کاری است. که با گرم کردن مجدد فولاد و بازپخت آن همراه است.

خنک کاری

پس از نورد، ورق‌ها به تدریج از بین خنک های مناسب عبور داده شده و خنک می شود. نوع خنک‌کاری می‌تواند بر ویژگی‌های نهایی ورق تأثیر گذار باشد.

کویل کاری

در نهایت، ورق‌های تولیدشده با دستگاه کویل بشکل ورق در می آید.

ورق های تولید شده در این روش بطور گسترده در صنایع خودرو و ساختمان سازی بکار گرفته می شود.

انواع ورق سیاه

انواع ورق سیاه براساس ضخامت، کاربرد، مواد سازنده به دسته بندی های متنوعی تقسیم می شود. ورق های سیاه طی عملیات فورمینگ براساس ضخامت و کاربری در قالب رول و ورق بسته بندی می شوند. انواع دسته بندی ورق سیاه بر اساس ظاهر و نحوه بسته بندی شامل موارد زیر می گردد.

ورق سیاه رول شده

این ورق که به صورت کلاف یا کویل تولید شده و دارای عرض‌های متنوعی بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ سانتی‌متر است. و ضخامت آن از 1.5 الی 15 میلی‌متر متغیر است. این ورق‌ها بدون محدودیت طولی تولید می شوند.

ورق سیاه فابریک یا شیت

ضخامت این ورق‌ها معمولاً بیشتر از ۱۵ میلی‌متر است. که در ابعاد استاندارد ۱۰۰۰x۲۰۰۰، ۱۲۵۰x۲۵۰۰، ۱۰۰۰x۶۰۰۰ و ۲۰۰۰x۶۰۰۰ میلی‌متر به بازار عرضه می‌شوند.

انواع ورق سیاه بر اساس کاربرد و ترکیب فولادی

ورق‌های سیاه به دو نوع کلی صنعتی و معمولی تقسیم می‌شوند. معروف‌ترین گرید ورق های فولادی شامل ST37, ST52 است. ورق فولادی ST37 که به ورق سیاه معمولی معروف است، عمدتا در صنایع سبک ساختمان‌سازی کاربرد دارد، در حالی که ورق  ST52با میزان کربن بالاتر در صنایع سنگین بکار برده می شود. در ورق های فولادی ST37 و ST52، درصد کربن به عنوان یکی از عوامل کلیدی در نظر گرفته می شود. که هر دو این ورق ها در دسته‌ی فولادهای کم کربن قرار می‌گیرند. مطابق استاندارد ASTM، درصد کربن در این فولادها کمتر از 0.5 درصد است.

واژه ST مخفف کلمه ‘steel’  و ‘stahl’ آلمانی  به معنی فولاد است. اعداد 37و52 بعد از ST نشان‌دهنده حداقل استحکام کششی ورق فولاد است. برای درک بهتر، باید این اعداد را در 10 ضرب نموده تا مقاومت حدودی آن‌ بر حسب مگاپاسکال مشخص شود. به طور مثال، ورق ST37 دارای مقاومت کششی حدود 370 مگاپاسکال است، در حالی که ورق ST52 با مقاومت 520 مگاپاسکال، از استحکام بیشتری برخوردار است.

ضخامت ورق سیاه

یکی از فاکتورهای مهم در خرید ورق سیاه، ضخامت آن است. این ورق‌ها معمولاً در ضخامت‌های ۲ تا ۱۵ میلی‌متر تولید می‌شوند، هرچند امکان تولید ورق‌های با ضخامت ۱.۵ تا ۱۰۰ میلی‌متر نیز وجود دارد. ورق‌های نازک‌تر برای سازه‌های سبک و ورق‌های ضخیم‌تر برای صنایع سنگین به کار می‌روند.

کاربرد ورق سیاه

ورق سیاه یا ورق نورد گرم، یکی از پرکاربردترین مقاطع فولادی در ساخت لوله، پروفیل و قطعات بدنه ای، شاسی خودروهای سنگین و سبک است. ورق نورد گرم با خواص مکانیکی مقاومتی و استحکامی، گزینه ای ایده آل برای ساخت بسیاری از تجهیزات و سازه‌ها است.

عمده ترین کاربردهای ورق سیاه

صنعت ساختمان‌سازی

یکی از اصلی‌ترین کاربردهای ورق سیاه در صنعت ساختمان‌سازی است. این ورق به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار و تحمل وزن‌های سنگین، برای ساخت اسکلت‌های فلزی، تیرآهن‌ها، ناودانی‌ها و نبشی‌ها به کار می‌رود. این خصوصیات، ورق سیاه را به یکی از اجزای اصلی سازه‌های فلزی بزرگ مانند سوله‌ها، پل‌ها و ایستگاه‌های وسایل نقلیه تبدیل کرده است.

صنعت خودروسازی

ورق سیاه با خاصیت شکل‌پذیری و مقاومت در برابر ضربه، گزینه‌ای ایده‌آل برای صنایع حمل و نقل و خودروسازی است. در صنعت خودروسازی عمدتا ورق سیاه برای ساخت شاسی، بدنه و رینگ چرخ خودروها استفاده می‌شود. ورق سیاه در صنایع ریلی برای ساخت کابین قطار و ریل مورد استفاده قرار می گیرد.

صنایع کشاورزی

ورق سیاه در صنایع کشاورزی جهت ساخت ماشین آلات و تجهیزات کشاورزی تراکتور، بیل‌، چنگک استفاده می‌شود. تجهیزات ساخته شده با ورق سیاه در برابر فشارهای وارده مقاوم بوده و برای کاربردهای طولانی‌مدت و مداوم در مزارع مورد استفاده قرار می گیرند.

صنایع دریایی و کشتی‌سازی

تجهیزات ساخته شده با ورق سیاه در برابر شرایط محیطی، فشار آب و شوری دریا مقاومت بالایی دارند. که پوشش دهی این تجهیزات با مواد عایق رنگی و گالوانیزه موجب افزایش عمر آنها می شود. در صنایع دریای ورق سیاه برای ساخت تجهیزات کشتی، تانکرهای حمل مایعات و سکوهای نفتی نیز استفاده می شوند.

صنایع سنگین و نفت و گاز

ورق سیاه در صنایع نفت و گاز برای ساخت مخازن تحت فشار، لوله‌های نفتی و گازی و سیلندرهای گاز استفاده می‌شود. مقاومت بالای این ورق در برابر دما و فشارهای بالا، آن را به ماده‌ای ایده‌آل برای این گونه کاربردها تبدیل کرده است. همچنین در صنایع فلزی سنگین برای ساخت تجهیزات عظیم مانند تانکرها و مخازن بزرگ نیز کاربرد دارد.

صنایع نظامی

در صنایع نظامی، ورق سیاه برای ساخت تجهیزات نظامی هوایی، زمینی و توپخانه ای به کار می‌رود. تجهیزات نظامی ساخته شده با ورق سیاه در برابر فشار انفجار، ضربه و شرایط آب و هوای سخت مقاومند.

به طور کلی، ورق سیاه با ویژگی‌های منحصر به فرد خود مانند مقاومت بالا، قابلیت فرم‌دهی و قیمت مناسب، در اغلب صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تفاوت ورق سیاه و ورق روغنی

ورق‌های فولادی از مقاطع فولادی پرکاربرد در صنایع فلزکاری هستند. که بطور گسترده در ساخت لوازم خانگی، تجهیزات خودرویی، قطعات نظامی مورد استفاده قرار می گیرند. عمده ترین تفاوت ورق سیاه و روغنی در روش ساخت و متریال اولیه است. بطور کلی مهم ترین تفاوت های ورق سیاه و روغنی بشرح زیر است.

روش تولید

ورق سیاه با استفاده از فرآیند نورد گرم تولید می‌شود. در این روش، فولاد تحت دمای بالا حدود 1700 درجه تغییر شکل داده می‌شود. این فرآیند منجر به تولید محصولی با سطحی زبر و مقاوم می‌شود. که بطور گسترده در صنایع سنگین مورد استفاده قرار می گیرد. در مقابل، ورق روغنی طی فرآیند نورد سرد تولید می شوند. در این روش، عملیات شکل‌دهی در دمای پایین‌تر و با استفاده از تنش‌های مکانیکی انجام می‌شود. نتیجه این فرآیند، ورقی با سطحی صیقلی، صاف و براق است ورق های روغنی عمدتا در صنایع ظریف‌تر مانند خودروسازی و لوازم خانگی استفاده می‌شوند.

استانداردهای تولید

ورق سیاه عمدتا تحت استانداردهای DIN 17100، ASTM A283C و EN 1002 تولید می‌شود. تمامی این استانداردها بیان کننده مقاومت ورق سیاه برای کاربردهای سنگین و مقاوم است. از سوی دیگر، ورق روغنی طبق استانداردهایی همچون ASTM A1008 و JIS G3141 تولید می‌شوند. ورق های روغنی با ابعاد دقیق و سطح صاف، سیقلی، در کاربردهای صنعتی با کیفیت سطحی بالا، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

کاربرد

ورق‌های سیاه به دلیل مقاومت بالا و ضخامت بیشتر در صنایعی ساختمان‌سازی، کشتی‌سازی و تولید مخازن ذخیره بکار برده می شوند. در مقابل، ورق‌های روغنی به دلیل ضخامت کمتر و سطح صاف و براق خود، در صنایعی خودروسازی، لوازم خانگی و مبلمان کاربرد دارند. این ورق‌ها با قابلیت انعطاف‌پذیری و کیفیت سطحی مناسب، در محصولاتی حساس مورد استفاده قرار می گیرد.

قیمت

قیمت ورق یکی از مهم‌ترین تفاوت‌ها بین ورق سیاه و ورق روغنی است. فرآیند تولید ورق روغنی به دلیل استفاده از تجهیزات پیچیده و پرداخت سطحی، هزینه بیشتری نسبت به ورق سیاه دارد. همچنین، ورق‌های روغنی به دلیل نازکی و سطح صاف، معمولا قیمت بالاتری نسبت به ورق‌های سیاه دارند.

ترکیبات

ترکیبات شیمیایی هر دو نوع ورق شامل عناصری مانند منگنز، سیلیکون، فسفر و کروم است. اما نسبت این عناصر در هر یک متفاوت است. این تفاوت ها، باعث ایجاد خواص مکانیکی متفاوت در ورق‌های سیاه و روغنی می شود.

کیفیت و ظاهر

از نظر کیفیت، ورق روغنی طی فرآیند نورد سرد ساخته شده و از کیفیت بالاتری نسبت به ورق سیاه برخوردار است. ورق روغنی با سطحی صاف و براق در صنایع حساس خودرویی و لوازم خانگی استفاده می شود. در مقابل، ورق سیاه با سطح زبر و برجسته در کاربری های سنگین صنعتی و ساختمانی استفاده می شود.

قیمت ورق سیاه

قیمت ورق سیاه و نوسانات آن یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های خریداران و فعالان صنایع مرتبط با مقاطع فولادی ورق است. که افزایش نرخ ارز، نوسانات بازار جهانی فلزات از عمده ترین دلایل افزایش قیمت ورق سیاه در بازار است. مقاطع فولادی ورق سیاه بطور گسترده در صنایع ساختمانی، خودروسازی مورد استفاده قرار می گیرد. که نوسانات قیمتی آن بر هزینه‌های نهایی پروژه‌ها تأثیر زیادی می‌گذارد.

مهم ترین عوامل تاثیر گذار بر قیمت ورق سیاه

ویژگی‌های فنی ورق سیاه

از جمله عوامل اولیه و مهم در تعیین قیمت ورق سیاه، ویژگی‌های فنی آن است. ضخامت، عرض، طول و نوع ورق، به طور مستقیم موجب تغییر قیمت ورق در بازار می شود. به عنوان مثال، ورق‌های با ضخامت و ابعاد بزرگ‌تر معمولاً قیمت بالاتری دارند. همچنین، کیفیت مواد اولیه و استانداردهای تولیدی تأثیر بسزایی در قیمت‌گذاری این محصول دارد.

نوسانات قیمت جهانی فولاد

یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار بر قیمت ورق سیاه، تغییرات قیمت فولاد و فلزات در بازارهای جهانی است. وضعیت عرضه و تقاضای جهانی، سیاست‌های کشورهای بزرگ تولیدکننده فولاد مانند چین، و مسائل سیاسی و اقتصادی جهانی، می‌تواند قیمت ورق سیاه را به صورت لحظه‌ای تغییر دهد. کشورهای در حال توسعه، که سهم عمده‌ای از تولید فولاد را برعهده دارند، با نوسانات اقتصادی و سیاسی، تأثیر زیادی بر قیمت‌های جهانی می‌گذارند.

تأثیر نوسانات قیمت ارز

قیمت ارز یکی از عوامل مهم و اثرگذار بر قیمت ورق سیاه در ایران است. با توجه به اینکه بخشی از مواد اولیه و تجهیزات تولید از خارج از کشور تأمین می‌شود، تغییرات نرخ ارز مستقیماً بر هزینه تولید و به تبع آن بر قیمت نهایی ورق تأثیر می‌گذارد. از طرف دیگر، تولیدکنندگان ایرانی با افزایش قیمت دلار، تمایل بیشتری به صادرات داشته، که می‌تواند عرضه ورق در بازار داخلی را کاهش داده و قیمت‌ها را بالا ببرد.

عرضه و تقاضای داخلی

میزان عرضه و تقاضا در بازار داخلی نیز از عوامل کلیدی تعیین‌کننده قیمت ورق سیاه است. هرگاه عرضه، کمتر از تقاضا باشد، قیمت‌ها افزایش می‌یابد. همچنین رکود در صنایع مصرف‌کننده اصلی مانند صنایع خودروسازی و ساخت‌وساز، باعث کاهش تقاضا و در نتیجه کاهش قیمت می‌شود.

هزینه‌های حمل‌ونقل و انرژی

افزایش قیمت سوخت، بطور مستقیم منجر به افزایش هزینه حمل و نقل و در نهایت موجب افزایش قیمت ورق در بازار می شود.همچنین هزینه‌های انرژی مانند برق و گاز، که در فرآیند تولید ورق سیاه به کار می‌رود، می‌تواند با افزایش قیمت‌ها بر هزینه‌های تولید و قیمت نهایی اثر بگذارد. افزایش هزینه منابع انرژی مخصوصا برق، گاز موجب افزایش هزینه ساخت مقاطع فولاد شده و بر قیمت ورق در بازار تاثیر گذار می باشد.

فشار گمرکی و مالیاتی

سیاست‌های گمرکی و مالیات‌های وارداتی از جمله عوامل مؤثر بر قیمت ورق سیاه بشمار می آیند. بطور طبیعی، ورق‌هایی وارداتی به دلیل افزایش هزینه‌های گمرکی و مالیات، معمولاً قیمت بالاتری نسبت به محصولات داخلی دارند.

خرید ورق سیاه

اگر به دنبال خرید ورق سیاه هستید، مشاوره با کارشناسان فروش مجموعه فولاد مهراد می‌تواند انتخاب هوشمندانه‌ای برای شما باشد. کارشناسان ما با توجه به تجربه و دانش تخصصی خود، بهترین نوع ورق را بر اساس نیازهای پروژه و بودجه شما پیشنهاد می نمایند. این مشاوره شامل بررسی ابعاد، ضخامت و نوع ورق متناسب با کاربری مورد نظر شما است. تیم فروش ما در فولاد مهراد همواره  شما را در اخد تصمیات آگاهانه یاری می نماید.

نکته مهمی که باید به آن توجه کنید، قیمت ورق سیاه است. قیمت این محصول در مجموعه فولاد مهراد  بر اساس نوسانات بازار روز و قیمت ارز تعیین می‌شود. ما در این مجموعه تلاش می‌کنیم تا حاشیه سود خود را در حداقل ممکن نگه داشته، تا این مزیت به نفع مشتریانمان باشد. به همین دلیل، مشتریان ما می‌توانند با اطمینان خاطر، از قیمت‌های رقابتی و کیفیت بالای مقاطع فولادی ما بهره‌مند شوند.