با آغاز پاییز ۱۴۰۴، موضوع محدودیت و قطعی گاز صنایع بزرگ فولادی بار دیگر به یکی از مهمترین چالشهای بخش تولید و صادرات کشور تبدیل شده است. در حالی که دولت وعده داده بود، که صنایع صادراتمحور با محدودیت سوخت مواجه نخواهند شد، شواهد میدانی و ابلاغیههای رسمی شرکت گاز نشان میدهد. که بخشی از این صنایع همچنان با افت فشار، سهمیهبندی و کاهش اجباری مصرف روبهرو هستند.
صبح شنبه ۸ آذر ۱۴۰۴، نشست کارگروه مدیریت بهینه مصرف انرژی به ریاست مسعود پزشکیان برگزار شد. در این نشست، وزرای نفت، نیرو، صنعت، معدن و تجارت، محیط زیست و سایر دستگاههای مرتبط حضور داشتند.
وزیر کشور در گزارش به موارد زیر اشاهر کرد:
رئیسجمهور با اشاره به تأکید رهبر معظم انقلاب بر صرفهجویی و مدیریت مصرف انرژی، به این نکته اشاره کرد. که دولت باید به جای تکرار الگوهای سالهای گذشته، از راهکارهای خلاقانه و نوین برای مهار مصرف استفاده کند. تا تولید دچار آسیب نشود.
وی از وزیر صمت و دستگاههای اجرایی خواست که:
پزشکیان همچنین بر لزوم گسترش استفاده از پنلهای خورشیدی توسط مردم و واحدهای صنعتی تأکید کرد. که این اقدام بخشی از مسیر اصلاح ساختار انرژی کشور است.
هرچند وزارت صمت پیشتر اعلام کرده بود که صنایع صادراتمحور از محدودیتهای گاز معاف خواهند بود، اما عملکرد زمینی نشان میدهد. که این وعده بهطور کامل اجرا نشده است.
اسناد دیسپچینگ ملی گاز نشان میدهد که محدودیتها همچنان برقرار است. یکی از فولادسازان اخیراً اخطاریهای دریافت کرده که طبق آن محدودیت های زیر اعمال شده است.
اوج مصرف، بیشترین فشار را به واحدهای احیای مستقیم وارد میکند؛ جایی که عمده مصرف گاز زنجیره فولاد رخ میدهد. کاهش گاز این بخش بطور مستقیم مشکلات زیر را به همراه دارد.
بر اساس گزارشهای صنعتی:
در نشست فعالان اقتصادی البرزدر آبان ماه، وزیر صنعت وعدهای بشرح زیر داده بود.
با این حال، تجربه سالهای اخیر نشان داده که حتی با افزایش ذخایر، عبور از اوج مصرف دی و بهمن بدون محدودیت گسترده، بسیار دشوار است.
محدودیت گاز نه فقط تولید، بلکه کل زنجیره ارزش افزوده صنعت را تحت تأثیر قرار میدهد. عمده تاثیرات بر زنجیره صنعت بشرح زیر است.
کارشناسان معتقدند که پایداری تأمین انرژی، شرط اصلی رقابتپذیری صنایع صادراتمحور در سال ۱۴۰۴ و پس از آن است.
اگرچه دولت برای مدیریت مصرف انرژی در زمستان ۱۴۰۴ برنامههای جدید افزایش ذخایر سوخت، مدیریت هوشمند مصرف و بهرهوری را دنبال میکند. اما واقعیت میدانی نشان میدهد که صنایع فولاد و سیمان همچنان با محدودیتهای عملیاتی جدی روبهرو هستند.
تا زمانی که ساختار انرژی کشور دچار ناترازی است، پاییز و زمستان هر سال برای صنایع انرژیبر فصل بحران خواهد بود؛ فصلی که تنها با برنامهریزی دقیق، مدیریت علمی و افزایش بهرهوری قابل کنترل است.
