تاثیر جنگ مجدد بین ایران و اسرائیل بر صنایع فولادی

تنش‌هایی مداوم میان ایران و رژیم صهیونیستی

در سال‌های اخیر، منطقه خاورمیانه همواره شاهد تنش‌هایی مداوم میان ایران و رژیم صهیونیستی بوده است. این تنش‌ها گهگاه به درگیری‌های مستقیم، حملات سایبری و اقدامات اطلاعاتی میان دو کشور منجر شده‌است، اما هیچ‌گاه تا پیش از خرداد ۱۴۰۴ به نقطه‌ی انفجار کامل نرسیده بودند. درگیری ۱۲ روزه که از ۲۳ خرداد با حمله اسرائیل آغاز شد و تا دوم تیر با آتش‌بس پایان یافت، که زنگ خطری جدی برای منطقه و به‌ویژه اقتصاد ایران بود. در این مقاله، تلاش می‌کنیم ابعاد مختلف این جنگ کوتاه اما پرهزینه را بررسی کرده و اثرات احتمالی تکرار آن بر صنایع کلیدی از جمله صنعت فولاد را تحلیل کنیم.

مروری بر جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل

آغاز درگیری

در نخستین ساعات ۲۳ خرداد، رژیم صهیونیستی با هدف قرار دادن چهره‌های سیاسی و نظامی ایران، عملاً نخستین جرقه درگیری مستقیم را روشن کرد. ترورهای هدفمند، حملات سایبری به زیرساخت‌های بانکی و اطلاعاتی، و اقدامات روانی گسترده بخشی از این عملیات اولیه بود.

واکنش ایران

پاسخ ایران سریع و قدرتمند بود. در کمتر از ۲۴ ساعت، بیش از ۱۵۰ موشک بالستیک و بالغ بر ۱۰۰ پهپاد عملیاتی به سمت اهداف نظامی در خاک اسرائیل پرتاب شد. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، تلفات انسانی شامل ۲۸ کشته و بیش از ۳۰۰۰ زخمی بود.

ورود ایالات متحده

در روز نهم جنگ، ایالات متحده مستقیماً وارد درگیری شد و با بمباران تاسیسات اتمی در نطنز، فردو و اصفهان، سعی در فلج کردن برنامه هسته‌ای ایران داشت. این اقدام با واکنش شدید دیپلماتیک مواجه شد.

آتش‌بس

در دوم تیر ۱۴۰۴، با وساطت قدرت‌های جهانی، آتش‌بس موقت برقرار شد. اما فضای منطقه‌ای و اقتصادی پس از این درگیری، همچنان ملتهب است.

قیمت میلگرد ساختمانی A3 امروز

دیپلماسی؛ تنها راه‌حل پایدار

تلاش‌های داخلی

دولت جدید ایران به ریاست مسعود پزشکیان با تأکید بر دیپلماسی و صلح‌محوری، سعی در مدیریت بحران داشته است. وی در سخنانی اظهار داشت که دولت با بهره‌گیری از تمامی ظرفیت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، به دنبال جلوگیری از تکرار جنگ است.

تحلیل کارشناسان

جنگ از هر نوعی هزینه های جبران ناپذیری به دنبال خواهد داشت. بنابراین مذاکره با حفظ عزت ملی باید همواره در دستور کار باشد.

درس‌هایی از تاریخ

تجربه‌های تاریخی نظیر بحران موشکی کوبا و مذاکرات صلح افغانستان نشان داده‌اند. که هیچ جنگی بدون دیپلماسی به پایان نمی‌رسد. در نتیجه، تلاش برای باز نگه‌داشتن مسیرهای گفت‌وگو باید جزء اصول ثابت سیاست خارجی ایران باشد.

تأثیر جنگ بر اقتصاد و صنعت ایران

شوک روانی و اقتصادی

اولین و سریع‌ترین تاثیر جنگ، ایجاد شوک روانی در بازارهای مالی، ارزی و کالایی کشور است. در روزهای اولیه جنگ، نرخ ارز به سرعت افزایش یافت، بورس به دلیل شرایط جنگی تعطیل بود. تقاضا در بازار داخلی به دلیل فرضیات احتمالی و عدم اطمینان از سرمایه گذاری کاهش یافت.

حمل‌ونقل و زیرساخت‌ها

جنگ، حتی در کوتاه‌مدت، موجب اختلال در زنجیره تامین می شد. از تعطیلی موقت مسیرهای حمل‌ونقل گرفته، تا افزایش هزینه‌های بیمه و گمرکی، اقتصاد ملی را با چالش‌های جدی روبه‌رو می کند.

صنعت فولاد؛ از تاب‌آوری تا خاموشی

وضعیت در جنگ ۱۲ روزه

در جریان جنگ اخیر، صنعت فولاد به‌طور مستقیم مورد هدف قرار نگرفت. تولید  در این شرایط جنگی ادامه داشته و زیرساخت‌های اصلی توسط نیروهای پدافندی حفظ شدند. اما این نباید باعث غفلت شود. فعالان این صنعت همواره هشدار می‌دهند که در حملات بعدی، احتمال هدف قرار گرفتن این صنایع حیاتی بسیار بالاست.

آسیب‌های غیرمستقیم

آسیب‌های جنگ تنها محدود به گلوله و انفجار نیست. در پی حملات جنگی زنجیره تامین با اختلال روبرو می شود. از جهت دیگر، طرف های درگیر جنگ با کمبود انرژی، نوسانات قیمت مواد اولیه و کاهش صادرات روبرو می شوند. اثراتی که آرام و خاموش زیر پوست صنعت فولاد جریان یافته و در نهایت قلب تپنده اقتصاد را متوقف می کند.

کاهش تقاضا و رکود ساخت‌وساز

در صورت تکرار جنگ، پروژه‌های عمرانی و ساخت‌وساز در بسیاری از مناطق کشور متوقف خواهند شد. این موضوع به شدت بر تقاضای مقاطع فولادی در بازار، تاثیرگذار است.

فروش اعتباری آهن

سناریوهای احتمالی برای آینده

سناریو اول

تداوم تنش بدون درگیری نظامی

در این سناریو، با استفاده از ابزارهای دیپلماتیک و فشارهای بین‌المللی، ایران و اسرائیل از ورود به درگیری مستقیم اجتناب می‌کنند. با این حال، سایه‌ی تهدید و ناامنی همچنان بر سر صنایع باقی خواهد ماند.

سناریو دوم

جنگ تمام‌عیار

در صورت تکرار جنگی مشابه یا شدیدتر از جنگ ۱۲ روزه، زیرساخت‌های اقتصادی ایران به شدت آسیب خواهند دید. صنایع فولادی به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع ارزآوری غیرنفتی، در معرض خطر مستقیم قرار خواهند گرفت.

سناریو سوم

صلح پایدار

صلح پایدار بهترین و در عین حال دشوارترین سناریو است. با توافقات منطقه‌ای و بین‌المللی، زمینه برای کاهش تنش فراهم می‌شود. در این شرایط، صنایع با امنیت و آرامش به توسعه خود ادامه می دهند.

راهکارهای پیشنهادی برای صنایع فولادی

افزایش آمادگی پدافندی

تجهیز و استقرار سیستم‌های پدافند غیرعامل در نزدیکی کارخانجات فولادی.

تنوع‌بخشی به بازارها

کاهش وابستگی به صادرات منطقه‌ای و افزایش حضور در بازارهای دوردست.

ایمن‌سازی زیرساخت‌های حیاتی

به‌ویژه بخش‌هایی که در صورت آسیب، کل خط تولید را متوقف می‌کنند.

تدوین سناریوهای بحران

ایجاد تیم‌های واکنش سریع برای مواجهه با بحران‌های احتمالی.

همکاری نزدیک با دولت

برای تامین پایدار انرژی، امنیت روانی بازار و پایداری قیمت‌ها.

قیمت میلگرد سایز 16 امروز

نتیجه‌گیری

جنگ ۱۲ روزه بین ایران و اسرائیل، تنها یک جنگ نظامی نبود، بلکه هشدار آشکاری برای آینده بود. که در پی این شرایط  آماده سازی برای مقابله با شرایط بحرانی امری حیاتی است. صنایع فولادی بعنوان ستون دوم اقتصاد ایران نیازمند ایمن سازی زیر ساختی، برنامه‌ریزی مقابله با شرایط بحرانی و حمایت فوری و همه جانبه در شرایط جنگی است. تکرار جنگ می‌تواند این بخش حیاتی را فلج کرده و زنجیره‌ای از بحران‌های اجتماعی و اقتصادی را به دنبال داشته باشد.

با وجود تمام تهدیدها، فرصت‌هایی نیز وجود دارند؛ به شرط آنکه با دیدی راهبردی، عزمی ملی و همکاری واقعی میان دولت، صنعت و مردم، مسیر صلح و پیشرفت دنبال شود.

چرا که بارها در تاریخ ثابت شده که، “جنگ هیچ‌گاه راه‌حل نبوده، اما صلح همواره یک شروع دوباره است.“